Opis i stanište: Đumbir je uspravna višegodišnja biljka koja dostiže visinu do 1 m. To je tropska biljka koja se može naći u istočnoj Aziji i Australiji. Zemlje poput Indije i Kine su najveći proizvođači đumbira. Njegov veliki gomoljasti rizom (podzemno stablo) je dio biljke koji se koristi u ljekovite svrhe.

Đumbir se sada uzgaja u većini tropskih i suptropskih zemalja, a njegovo porijeklo nije poznato.

Dijelovi biljke za upotrebu: Koristi se svjež i sušeni rizom.

Prednosti đumbira i njegova upotreba u terapeutske svrhe

Đumbir se hiljadama godinama upotrebljava za pripremanje hrane i u narodnoj medicini.

Od davnina se koristi za liječenje mučnine. Nauka je potvrdila upotrebu đumbira kao prirodnog lijeka protiv mučnine i srodnih stanja kao što su  jutarnja mučnina i mučnina tokom putovanja.

Đumbir sadrži mnogo protivgljivičnih elemenata što ga čini popularnom biljkom za liječenje atletskog stopala.

Istraživanja su pokazala da korijen đumbira zaustavlja stvaranje citokina koji su uzročnici upala. Stoga, njegova upotreba za liječenje upala u tradicionalnoj medici postaje sve popularnija.

Đumbir se u tradicionalnoj medicini koristi i za stimulaciju apetita, podsticanje znojenja i borbu protiv neprijatnog mirisa tijela.

Još jedna popularna primjena đumbira je u liječenju bola u zglobovima, naročito stanja koja su posljedica slabe cirkulacije.

Đumbir doprinosi zdravlju srca. Dokazano je da usporava proizvodnju lošeg holesterola i triglicerida u jetri i sprečava zgrušavanje i agregaciju trombocita u krvnim sudovima, što se dovodi u vezu sa aterosklerozom i krvnim ugrušcima.

Korijen đumbira se koristi za liječenje gastrointestinalnih smetnji poput nadutosti, lošeg varenja i dijareje. Pokazalo se i da smanjuje intenzitet menstrualnih grčeva.

Korijen đumbira se koristi i za liječenje nekih simptoma prehlade i gripa, kao što su razrjeđivanje šlajma i liječenje drhtavice.

Kašalj, astma, halitoza, visoka temperatura, sinusitis, menstrualni grčevi i kolici su stanja koja se u narodnoj medicini liječe đumbirom.

Đumbir je i popularan prirodni lijek protiv žgaravice.

Đumbir korijen /Zingiber officinale radix/ 60 grama

Doziranje u terapeutske svrhe

Đumbir je dostupan kao svježa biljka, ili sušeni korijen, u tabletama, kapsulama, prahu, ili kao čaj.

Uobičajene dnevne doze su:

Svjež korijen đumbira: 9 g sušenog korijena đumbira dnevno. Ovo se može uzeti kao čaj ili u pecivima. Uzmite 5-6 tankih kriški svježeg đumbira i namočite ih u vruću vodu 30 minuta kako biste dobili čaj od svježeg đumbira.

Sušeni korijen đumbira: 150-300 mg sušenog korijena đumbira se može uzimati tri puta dnevno u obliku kapsula ili praha.

Sušeni korijen đumbira se može koristiti i za čaj. Čajna kašika sušenog praha se može dodati u oko pola litra vruće vode, ostaviti 30 minuta, nakon čega ćete dobiti čaj.

Tablete i kapsule obično dolaze u dozama 150mg-500mg.

Moguća neželjena dejstva đumbira

Trudnice bi trebalo da budu oprezne sa đumbirom zbog mogućnosti izazivanja kontrakcija materice.

Takođe, pokazalo se da đumbir ometa (utiče na apsorpciju) dijetetskog gvožđa i vitamina koji se razgrađuju u mastima.

Bol u stomaku je uobičajena nuspojava u slučaju uzimanja velikih doza đumbira. Ova biljka može pojačati dejstvo sredstava za razrjeđivanje krvi, barbiturata, beta blokatora, insulina i drugih lijekova protiv dijabetesa.

Zbog toga što razrjeđuje krv, đumbir ne bi trebalo koristiti prije operacije.

Drugi nazivi: ranjenik, turica, džigeričnjak, ruričica, sitni čičak, mali čičak, mart, trava cijelog svijeta.

Stanište: Autohtona biljna vrsta na sjevernoj polulopti, petrovac se može naći u Sjevernoj Americi, Engleskoj, južnim i centralnim dijelovima Škotske, u Aziji.

Petrovac je biljka koja raste uz puteve i rubove livada, na mjestima koja su osunčana ili su djelimično u hladu, te na zemljištu koje je suvo i alkalno. Sjeme petrovca je čvrsto, te su za njegovo razmnožavanje neophodni hladni vremenski uslovi.

Opis biljke: Petrovac je  biljka srednje veličine, visine 50-200 cm. Bujnost biljke se ogleda u listovima i žutim cvjetićima koji rastu iz jednog vrha. Listovi i stabljike su pokriveni sitnim dlačicama. Naličje lista ima smolastu strukturu.

Cijela biljka je aromatična, čak i njen korijen, a miris kajsije je taj koji je karakteriše. Brojni žuti cvjetovi su skupljeni u vrhovima koji se šire kada sjeme dostigne zrelost.

Petrovac cvjeta od juna do početka septembra u većini predjela.

Dijelovi biljke koji se koriste: osušeni listovi, cvijet, stabljika.

Dijelove petrovca bi trebalo prikupljati kada je biljka u cvatu i prije nego što se formiraju kapsule sa sjemenom.

Stabljike deblje od 5 mm ne bi trebalo prikupljati dok bi donje dijelove biljke trebalo ostaviti da bi biljka ponovo izrasla.

Biljka se suši na temperaturi od 35 stepeni Celzijusa, a  zatim se skladišti u posude u kojima će biti zaštićena od svjetlosti i vlage.

Petrovac ima blago aromatični miris i ljut i gorak okus i može se koristiti u vidu ekstrakata (kao čaj), tableta, kapsula, tečnih ekstrakata i tinktura.

Prednosti petrovca i njegova upotreba

Osušeni cvjetovi petrovca se koriste za pravljenje tonika ili dijetalnog pića i smatra se da čiste krv. Petrovac se koristi kao prirodni lijek protiv kašlja.

Ova biljka sadrži tanine za koje se vjeruje da pomažu u olakšavanju varenja, te kod blage i akutne dijareje. Takođe, dobar je kod problema sa crijevima i pomaže jačanje mukoznih membrana i poboljšava njihovu funkciju.

Diuretičko dejstvo petrovca uklanja vodu i pomaže pročišćenju bubrega  i mjehura, te uklanjanju kamena iz bubrega. Ponekad se kombinuje sa kukuruznom svilom da bi se ublažili simptomi cistitisa i urinarne inkontinencije.

Zbog osobine da pročisti krv, petrovac može da pomogne ublažavanju simptoma žutice, bolesti jetre i drugih problema koji se tiču krvi. Ova biljka pomaže jetri koja je opterećena nagomilanim toksinima, čime organ počinje bolje da funkcioniše, te da se oslobodi bolesti.

Petrovac se lokalno mnogo upotrebljava za ublažavanje reumatizma, kožnih stanja poput bubuljica, akni, čak i limfnih bubuljica i ekcema, a da prilikom umjerene upotrebe nije došlo do pojave nikakvih neželjenih dejstava.

Petrovac se od davnina koristio za zarastanje rana i kod zmijskih ujeda, kao i za zaustavljanje krvarenja. Zbog prisustva silicijuma, ova biljka važi za adstringentno sredstvo kod posjekotina i ogrebotina.

Petrovac može blagotvorno da djeluje na kašalj, upaljeno grlo, bronhitis, astmu i varikozne čireve. Tečnost za grgljanje od ove biljke može i da smanji nakupljanje sluzi u nosu, tako vraćajući disanje u normalu.

Petrovac koriste i žene koje pate od obilnog menstrualnog krvarenja i urinarnih infekcija.

Petrovac ili turika/Agrimonia eupatoria/ 40 grama

Doziranje i primjena petrovca

Čaj od petrovca se pravi od osušenih listova ili praha, jedna čajna kašika na šolju ključale vode i lagano se kuva oko 5 minuta prije konzumiranja.

Njemačka Komisija E je potvrdila da je čaj od petrovca dobar za kontrolisanje dijareje, a ohlađen čaj se može koristiti za grgljanje da bi se smanjila upala i bol usljed upaljenog grla.

Topla kašna obloga od petrovca se primjenjuje lokalno, a dobija se kuvanjem biljke u vodi na laganoj vatri 10-20 minuta do mjere da se dobije 10% vodeni ekstrakt.

Ekstrakti i tinkture od petrovca, 1-3 ml tečnog ekstrakta (1:1 u 25% alkoholu) se smatra početnom tačkom jednom dnevno za odrasle, ili u vidu infuzije, koja sadrži 2-4 g sušene biljke, tri puta dnevno.

Moguća neželjena dejstva i interakcije petrovca

Bilo da je riječ o prirodnom ili liječenju sintetičkim lijekovima, petrovac bi trebalo oprezno upotrebljavati. Ljudi koji imaju alergije ili hipersenzitivnost na ovu biljku, naravno, ne bi trebalo da je koriste.

Smatra se da je bezbjedan za lokalnu primjenu i kao čaj ili piće, a Evropski savjet ga je stavio na listu prirodnih začina. Zbog velikog sadržaja tanina, petrovac bi trebalo koristiti u umjerenim dozama kako na koži tako i za unutrašnju upotrebu.

Velike količine mogu da izazovu gastrointestinalne probleme i komplikacije vezano za druge bolesti.

Pacijenti koji u svojoj istoriji bolesti imaju prekomjerno krvarenje ili poremećaj krvarenja, trebalo bi da ga koriste u blažim dozama.

Upotrebu petrovca tokom trudnoće i dojenja bi trebalo izbjegavati jer rizici još nisu poznati.

Drugi nazivi: jaglac, jaglika, sunašce.

Stanište: Jagorčevina je rasprostranjena u umjerenim oblastima Evrope i Azije. Otporna je na mraz, ali nije uobičajena u dijelovima svijeta koji se nalaze na sjevernoj geografskoj širini.

Jagorčevina raste kako u hladovini tako i na mjestima koja su potpuno osunčana sve dok je tlo dovoljno vlažno.

Opis biljke: Jagorčevina je niska višegodišnja biljka čija je lisna rozeta dužine 5-15 cm. Cvjetovi su grupisani na vrhu stabljike koja može da dostigne dužinu od 20 cm.

Jagorčevina se češće može naći na poljanama, a njeno sjeme se nalazi u prodaji kao hrana za ptice.

Cvjetovi jagorčevine su žuti i prijatnog mirisa, pokriveni narandžastim tačkicama. Jagorčevina među prvima procvjeta u proljeće.

Dijelovi biljke za upotrebu: cvijet, list, korijen.

Prednosti jagorčevine i njena upotreba u ljekovite svrhe

Vilijam Šekspir je bio toliko opijen ljepotom i dobrobitima jagorčevine da ju je učinio besmrtnom pominjući je nekoliko puta u svojim dramama.

Čuveni engleski botaničar Nikolas Kalpeper je u 17. vijeku tvrdio da svako ko koristi destilovanu vodu od jagorčevine ili mast od njenog cvijeta može da se proljepša.

Travari u današnje vrijeme još uvijek od jagorčevine prave losion za čišćenje kože. Smatra se da je on koristan za liječenje akni, bubuljica i drugih nepravilnosti na koži.

Smatra se da je jagorčevina jedinstvena kada govorimo o uklanjanju prljavštine s kože i otvaranju pora, što utiče na to da koža izleda svježije i glatkije.

Jagorčevina se vijekovima koristi za pripremanje čaja za smirenje. Listovi ove biljke imaju blago narkotičko dejstvo i koriste se kao biljni lijek protiv nesanice i hiperaktivnosti.

U Evropi se generacijama piće od jagorčevine, koje ima umirujuće dejstvo, primjenjuje kod problema sa nervima i anksioznošću. Vjeruje se da je cvijet jagorčevine blag sedativ i koristi se da smiri djecu i pomogne im da zaspe.

Korijen jagorčevine ima ekspektorantno dejstvo i može se koristiti za liječenje simptoma prehlade i gripa. Takođe, korijen jagorčevine utiče na razrjeđivanje sluzi, što doprinosi njenom lakšem izbacivanju iz organizma.

Jagorčevina se u narodnoj medicini koristi za smanjenje zgrušavanja krvi, a ponekad se koristi kao antireumatik.

https://biljna-apoteka.ba/proizvod/jagorcevina/

Ova biljka se u Evropi mnogo koristi protiv magarećeg kašlja, a u novije vrijeme je veoma poznato njeno ekspektorantno djelovanje.

Aktuelna istraživanja se bave uticajem jagorčevine na astmu i alergije.

Antispazmodička svojstva jagorčevine je čine biljkom koja bi mogla biti korisna za liječenje epilepsije, drhtavice, pa čak Parkinsonove bolesti.

Iako rijetka u današnje vrijeme, maceracija od cvjetova jagorčevine se nekada u vidu tople kašne obloge nanosila na modrice i smatralo se da ubrzava proces iscjeljenja.

Jagorčevina se često koristi kao biljna alternativa za liječenje problema sa bubrezima i infekcija urinarnog trakta.

Doziranje i primjena

Kada se jagorčevina pripremi kao čaj ili infuzija, pacijent treba da pije 1 šolju 3 puta na dan, otprilike oko obroka.

Tinktura od jagorčevine u dozi 2-4 ml se isto može koristiti 3 puta dnevno. Ova biljka se u vidu masti ili kreme može nanositi po potrebi, ali obično ne više od 2-3 puta dnevno.

Moguća neželjena dejstva jagorčevine

Jagorčevinu ne bi trebalo da koriste trudnice i osobe koji upotrebljavaju lijekove protiv zgrušavanja krvi jer i biljka i lijekovi imaju ista svojstva, pa bi kumulativna vrijednost mogla da bude neprijatna.

Rijetki su slučajevi u kojima su ljudi alergični na prašnike ove biljke, ali ovo stanje nije ozbiljno i može se lako liječiti.

Gorušica je poput brokula i kupasa biljka koja pripada porodici krstašica ili kupusnjača. Gorušica vodi porijeklo iz umjerenih oblasti Evrope. Ona se hiljadama godina uzgaja na tlu Sjeverne Amerike, Azije i Evrope kao ljekovita biljka, a poznavali su je i stari Grci i Rimljani. Decenijama je važila za usjev široke primjene, a najviše se proizvodila u Kaliforniji i Montani i to do 1950. godine, da bi se desetak godina kasnije proizvodnja gorušice premjestila u države Srednjeg zapada. Danas se uzgaja u preko dvadeset zemalja, među kojima su zemlje Evropske unije, Nepal, Kanada, Ukrajina i Indija. Zbog svog okusa i ljekovitosti, upotreba gorušice je prilično popularna širom svijeta.

Zbog komercijalnog uzgoja, kao i upotrebe stabljike cvijeta, lista i sjemena, najpoznatije su tri vrste gorušice i to: bijela gorušica (Sinapis alba), crna gorušica (Sinapis nigra) i smeđa gorušica (Sinapis juncea). Blaži okus je karakteristika bijele gorušice dok crna i smeđa gorušica imaju jači miris i okus.

Hranjivi sastojci gorušice

Gorušica je biljka čiji svaki jestivi dio sadrži elemente koji su važni za naš organizam. Sjeme gorušice je bogat izvor minerala poput kalcijuma, magnezijuma, fosfora i kalijuma. Takođe, ono je dobar izvor dijetetskih folata i vitamina A. Listovi gorušice su odličan izvor minerala koje smo maloprije spomenuli, a to su kalijum, kalcijum i fosfor. Oni su i dobar izvor magnezijuma i dijetetskih vlakana. Listovi su neizmjerno bogati sadržajem vitamina, kao što su vitamin A i vitamin K sa folatima, te vitamin C u umjerenim količinama.

Fenoli i drugi vrijedni nutrijenti prisutni u raznim dijelovima ove biljke, kao što je sjeme i list, kao i ulje koje se iz nje dobija, imaju široku ljekovitu primjenu i jedinstven okus. U nastavku ćemo se dotaći efikasnosti gorušice u terapeutske svrhe.

Sprečava karcinom

S obzirom da pripada porodici kupusnjača, gorušica ima sjeme koje sadrži ogromne količine zdravih fitonutrijenata koji se zovu glukozinolati i koji su se pokazali efikasni protiv raznih oblika karcinoma, kao što su karcinom mokraćne bešike, debelog crijeva i grlića materice. Glukozinolati se razgrađuju formirajući izotiocijanate pomoću enzima mirozinaze koji se nalaze u gorušici. Razna istraživanja su pokazala da ove komponente imaju antikancerogeno dejstvo jer zaustavljaju rast ćelija raka i čak štite organizam od njihovog razvijanja. Hemopreventivne osobine sjemena gorušice pomažu vraćanju nivoa glutationa i stimulišu indukciju apoptoze ne nanoseći štetu normalnim zdravim ćelijama.

Liječi psorijazu

Sjeme gorušice je efikasno protiv psorijaze koja je hroonični upalni autoimuni poremećaj. Naučna ispitivanja su potvrdila njenu efikasnost u liječenju upala i rana povezanih sa psorijazom. Kako istraživanje kaže, liječenje sjemenom gorušice stimuliše i aktivnost dobrih enzima poput superoksid dismutaze, glutation peroksidaze i katalaze koje podstiču zaštitno i iscjeliteljsko dejstvo kod ovakvih oboljenja.

Ublažava kontaktni dermatitis

Sjeme gorušice ima terapeutsko dejstvo kod kontaktnog dermatitisa. Načna ispitivanja pokazuju da konzumacija sjemena gorušice pomaže u liječenju simptoma vezanih za kontaktni dermatitis, a to su zarastanje tkiva i smanjenje otoka uha.

Poboljšava kardiovaskularno zdravlje

Ulje gorušice je zdrav odabir kada treba da izaberemo jestivo ulje. Istraživanja koja su procjenjivala dejstvo ulja gorušice na pacijente koji su imali predispozicije za srčani udar, dala su pozitivne rezultate po pitanju smanjenja stope srčane aritmije, smanjenja ventrikularne hipertrofije, te bola u prsima koji je vezan za ovo stanje. Kardioprotektivno svojstvo ulja gorušice vjerovatno pripisuje prisustvu omega-3 masnih kiselina pored drugih korisnih elemenata.

Ublažava respiratorne probleme

Vrijednost sjemena gorušice je u tome što se njime mogu izliječiti problemi prehlade i sinusa. Odličan je dekongestiv i ekspektorans koji pomaže uklanjanju sluzi iz disajnih puteva. Razni kućni lijekovi ukuljučuju upotrebu sjemena ili ulja gorušice za liječenje niza oboljenja vezanih za sinuse. To je, na primer,  mljeveno sjeme gorušice za namakanje stopala da bi se otpušili disajni organi, kao i čaj za grgljanje za umirenje upaljenog grla. Imajući sposobnost zagrijavanja, gorušica može da prodre duboko u tkiva i ukloni višak nakupljene sluzi. Ovo osobina gorušice je poziv na oprez s obzirom da može da stvori osećaj peckanja na tkivu koje nije zaštićeno.

Pokazalo se da je sjeme gorušice može da izliječi hronični bronhitis. Tokom astmatičnog napada, masaža mješavinom ulja gorušice i male količine kamfora olakšava disanje uklanjajući šlajm. Melem ili vruća kašna obloga od sjemena gorušice se od davnina koriste za liječenje bronhitisa i za stimulisanje cirkulacije.

Liječi bolove

Vruća kašna obloga ili melem od sjemena gorušice pomaže izlječenju bolova i grčeva. Gorušica ima svojstvo da izazove crvenilo i iritaciju, pa kad se nanese kao melem, ima analgetičko dejstvo, te ublažava bol uzrokovan paralizom udova, reumatizmom i drugim bolovima u mišićima. Važno je napomenuti da melem od gorušice može uzrokovati stvaranje plikova ako se nanese direktno na kožu. Da bi se to izbjeglo, trebalo bi na kožu staviti komad lanenog platna, pa na njega melem.

Odbija otrove

Sjeme gorušice posjeduje zaštiitna emetička svojstva koja se odupiru dejstvu otrova na organizam. Dekokt od sjemena gorušice pomaže u čišćenju organizma naročito u slučaju trovanja uzrokovanog uzimanjem narkotika i prekomjernim unosom alkohola.

Liječi gljiivične infekcije

Antibakterijska svojstva sjemena gorušice su se pokazala djelotvornim za izlječenje ožiljaka nastalih kao posljedica gljivične infekcije na koži. Lokalno nanošenje paste od sjemena gorušice na čistu kožu opranu toplom vodom umiruje simptome vezane za gljivične infekcije.

Njeguje kožu i kosu

Gorušica doprinosi i ljepoti. Ukoliko ulje ove biljke prokuvate sa listovima hene, to vam može pomoći kod stimulacije zdravog rasta kose. Sjeme gorušice, prženo na ulju susama ili kokosa, je efikasno za liječenje akni i lice čine čistijim.

Kontroliše dijabetes

List gorušice je idealan za dijabetičare. Istraživanja su pokazala da ova biljka svojim antioksidantskim svojstvima pomaže neutralisanju dejstva slobodnih radikala, te štiti od lošeg uticaja oksidativnog stresa kod dijabetičara. Istraživanje je pokazalo da ulje gorušice pomaže smanjenju nivoa glikoliziranih proteina i seruma glukoze. Pomaže smanjenju peroksidacije lipida i stimuliše metabolizam glukoze.

Ima sposonost snižavanja holesterola

Listovi gorušice imaju zapanjujuću moć snižavanja holesterola. Istraživanja su pokazala da povrće iz porodice kupusnjača ima nevjerovatnu sposobnost da poveže žučne kiseline u digestivnom traktu i tako ih lakše izbaci iz organizma. Žučne kiseline se obično sastoje od holesterola, a proces vezivanja pomaže njegovom smanjenju. Još jedna činjenica važna pomena je ta da potpareni listovi gorušice bolje povezuju žučnu kiselinu nego sirovi listovi. Zato, blago ih potparite, te dodajte malo pečenog kima, soli i paprike. Uživajte!

Listovi gorušice su ogroman izvor nutrijenata, te utiču na smanjenje formiranja blokada u arterijama i sprečavanje poremećaja kao što je ateroskleroza. U ovim listovima ima i vitamina B6 koji sprečava zgrušavanje trombocita i ublažava rizik od tromboze.

Liječi menopauzu

Listovi gorušice se mogu pokazati kao djelotvorni kod žena koje su u stanju menopauze. Prisustvo magnezijuma i kalcijuma podstiče zdravlje kostiju i sprečava gubitak koštane mase koji se povezuje sa menopauzom. Pomaže u nadomještanju niskog sadržaja magnezijuma u kostima i može pomoći smanjenju rizika od osteoporoze kod žena u menopauzi.

Pomaže detoksifikaciji

Listovi gorušice mogu pomoći sistemu detoksikacije organizma jer sadrže jake antioksidanse i vlakna. Glukozinolati u listovima pomažu regulaciji dejstva enzima u procesu detoksikacije, kao i eliminaciji toksina iz organizma.

Gorušica ili slačica sjeme. Bijela /Sinapis alba/ 40 grama

Neželjena dejstva gorušice

Uvijek se preporučuje da budete oprezni kada nešto probate prvi put, naročito kada niste svjesni alergijskih reakcija, kao što je hipersenzitivnost na sjeme gorušice. Neka poznata neželjena dejstva su:

Problemi sa kožom: Gorušica se odlikuje sposobnošću zagrijavanja, stoga budite oprezni kada je nanosite na kožu.

Strumogene supstance: Termički neobrađeno sjeme i list gorušice sadrže supstance koje se zovu strumogeni koji mogu da poremete funkciju štitne žlijezde. Ljudi koji već imaju problem sa štitnom žlijezdom bi uvijek trebalo da termički obrade gorušicu prije nego što je upotrebe, radi neutralisanja pomenutih elemenata.

Oksalati: Gorušica sadrži oksalat koji je poznat po tome što ometa apsorpciju kalcijuma. Ljudi koji već pate od poremećaja vezanih za oksalate, kao što je kamen u bubregu, trebalo bi da budu oprezni, te da ne uzmu prekomjernu dozu.

Sažetak

Gorušica je efikasna za ublažavanje bola uzrokovanog ukočenim mišićima, bolnim zglobovima, za ublažavanje zapušenosti šlajmom, tumora i upale pluća. Smatra se da sjeme gorušice pomaže liječenju konvulzije kod djece. Gorušica u prahu ublažava bol i nelagodnost tokom menstruacije. Pomaže stimulaciji metabolizma i uklanjanju viška masti. Listovi gorušice imaju veliku količinu vitamina A, koji može poboljšati zdravlje očiju, i vlakana koja poboljšavaju varenje. Nutritivno dejstvo magnezijuma u gorušici pomaže održavanju zdravog tonusa i funkcionisanju krvnih sudova.

Lavanda se često zbog svog mirisa koristi u kozmetičkim proizvodima kao što su sapuni i šamponi, ali ima i mnoga ljekovita svojstva o kojima se ne zna mnogo.

Lavanda se može koristiti za smanjenje anksioznosti, za poboljšanje sna i savladavanje bola.

Lavanda pripada grupi biljaka koje su autohtone u južnoj Evropi, sjevernoj i istočnoj Africi, jugozapadnoj Aziji i jugoistočnoj Indiji.

Upotreba lanvande u medicinske svrhe je poznata kroz istoriju. U srednjem vijeku, ljekari su koristili lavandu za liječenje epilepsije i napada migrena.

Eterično ulje lavande se može uzimati oralno, može se inhalirati ili se kao ulje ili losion može lokalno nanositi na kožu.

Elementi lavande

Genotip, sredina i obrada eteričnog ulja lavande utiču na hemijski sastav same biljke. Različite vrste lavande sadrže i različite elemente.

Glavni elementi lavande su:

Linalool

Linalil acetat

Cineol

Terpinen

Kamfor

I linalool i linalil acetat imaju sedativno dejstvo.

Mehanizmi lavande

Lainalool i linalil acetat imaju i protivupalna i antioksidantska svojstva.

Eterično ulje lavande povećava aktivnost HSP70, što zaustavlja upalne reakcije izazvane LPS-om.

Eterično ulje lavande može i da inhibira vezivanje GABA receptora, što izaziva umirujući efekat i smanjuje anksioznost.

Prednosti lavande za zdravlje

Lavanda smanjuje stres

Ulje lavande snižava krvni pritisak, smanjuje frekvenciju srca, snižava tjelesnu temperaturu, upućujući na smanjenje akutne reakcije na stres. Ono smanjuje anksioznost, emotivni bol i percepciju bola.

Lavanda povećava varijabilnost frekvencije srca, što je signal za povećanu toleranciju na stres. Međutim, ovaj efekat je kratkotrajan.

Lavanda smanjuje anksioznost i depresiju

Lavanda povećava moždane talase za opuštanje (alfa i teta).

Kod miševa, uzimanje ulja lavande oralno je ublažilo njihovu anksioznost preko naponom kontrolisanih kalcijumskih kanala tipa N i tipa P/Q. Oni su inhibirali hipokampus, regiju mozga koja je odgovorna za anksiozne poremećaje.

Jedno istraživanje je pokazalo da su se, kod 140 žena koje su se porodile, nivoi anksioznosti, stresa i postporođajne depresije značajno smanjili kada su svakodnevno inhalirali lavandu.

U situacijama koje izazivaju niži nivo anksioznosti, lavanda pomaže smanjenju frekvencije srca, povećava varijaciju između otkucaja srca, smanjuje lučenje znoja, što ukazuje na smanjenje nivoa anksioznosti. Povećanje varijacije između srčanih otkucaja ukazuje na veću toleranciju na stres.

U situacijama koje izazivaju viši nivo anksioznosti, lavanda povećava varijaciju između otkucaja srca kod žena i lučenje znoja kod muškaraca. Međutim, dok povećanje varijacije između otkucaja srca ukazuje na blago smanjenje anksioznosti kod žena, povećanje lučenja znoja pokazuje suprotan efekat kod muškaraca.

Lavanda poboljšava kvalitet sna

Inhaliranje lavande može pomoći kod nesanice, te može poboljšati kvalitet sna smanjujući reakcije stresa, snižavajući frekvenciju srca kada ste opušteni i nakratko povećavajući varijabilnost između otkucaja srca.

Ulje lavande povećava efikasnost sna omogućavajući duži i čvršći san. Ono snižava vrijeme da tokom noći ostanete budni, kao i jutarnji umor. Lavanda smanjuje i nemir.

Jedno istraživanje, u kome je u učestvovao 31 ispitanik od kojih su svi bili zdravi, je pokazalo da lavanda povećava postotak vremena koje provedemo u dubokom snu. Kod žena, lavanda je povećala fazu laganog sna i smanjila REM san dok je kod muškaraca efekat bio suprotan.

Naučnici su proučavali moždanu aktivnost kod 10 zdravih žena koje su bile izložene mirisu lavande. Istraživanje je pokazalo da lavanda povećava kako moždanu budnost tako i osjećaj opuštanja.

Lavanda poboljšava funkcije mozga

Jedno istraživanje je pokazalo da je aromaterapija eteričnim uljima lavande, ruzmarina, limuna i narandže povećala kognitivnu funkciju kod 17 starijih pacijenata sa Alchajmerovom bolešću.

Lavanda ima protivupalno djelovanje

Eterično ulje lavande ima antioksidantsko i protivupalno djelovanje. Ova biljka zaustavlja upalu u plućima i sprečava bronhijalnu astmu.

Lavanda pospješuje zarastanje rana

Lavanda liječi rane, opekotine, čireve i druge kožne poremećaje. Ako se ulje lavande nanese na afte, ono smanjuje upalu, bol, veličinu i vrijeme njihovog zarastanja.

Lavanda pomaže smanjenju bola i svraba

Eterično ulje lavande može ublažiti bol u mišićima i svrab nastao usljed ujeda insekata. Aromaterapija lavandom može ublažiti bol u zglobovima. Kod 30 zdravih ispitanika i 34 bubrežna bolesnika intenzitet bola uzrokovan ubodom igle se smanjio nakon što je to mjesto tretirano eteričnim uljem lavande.

Lavanda ublažava menstrualne grčeve

Dva istraživanja su pokazala da je lavanda koja se koristila za aromaterapijsku masažu stomačnog predjela znatno smanjila jačinu menstrualnih grčeva.

Lavanda pomaže kod glavobolje

Jedno kliničko ispitivanje u kome je učestvovalo 47 pacijenata je pokazalo da inhaliranje ulja lavande može znatno da smanji intenzitet glavobolje u poređenju sa placebom.

Lavanda bi mogla da poveća rast kose

Kod 86 pacijenata koji su počeli da ćelave, a u tjeme su umasirali mješavinu eteričnih ulja lavande, majčine dušice, ruzmarina i kedra uočeno je poboljšanje vezano za simptome gubitka kose.

Cvijet lavande /Lavandula officinalis/ 60 grama

Neželjena dejstva lavande

Tri dječaka u pretpubertetskom uzrastu koji su redovno lokalno nanosili proizvode koji sadrže ulja lavande i čajevca razvili su ginekomastiju, povećanje tkiva dojke, što je posljedica estrogenskih svojstava i svojstava koja blokiraju testosteron, a nalaze se u ovim uljima.

Velike koncentracije ulja lavande mogu biti toksične za ljudske ćelije kože.

Ukoliko je u dodiru sa vazduhom, ulje lavande oksidira i stvara hemikalije koje iritiraju kožu, što može izazvati osip.

Uobičajena neželjena dejstva lavande su:

• Bol u stomaku
• Mučnina
• Loše varenje

Ograničenja vezana za upotrebu lavande

Iako je kratka terapija lavandom relativno bezbjedna, sva dejstva ove biljke na čovjeka nisu poznata. Potrebno je uraditi više dugoročnih istraživanja i kliničkih ispitivanja prije nego što se odredi efikasnost lavande.

Valerijana je biljka iz čijeg korijena se dobijaju ekstrakti čija je upotreba u ljekovite svrhe poznata od davnina. Sve je veća popularnost ekstrakta valerijane zbog njene sposobnosti da se bori protiv problema sa snom. Iako je primjena valerijane u druge svrhe još uvijek u eksperimentalnoj fazi, postoje naznake da je ekstrakt ove biljke djelotvoran u liječenju i prevenciji simptoma vezanih za anksioznost, depresiju, poteškoće sa učenjem, hronični umor, menopauzu, epilepsiju, stres, itd. Valerijana se obično kombinuje sa sastojcima poput hmelja, matičnjaka, te drugih ljekovitih biljaka koje vam mogu pomoći da lakše zaspite.

Odakle je valerijana?

Valerijana je višegodišnja biljka koja cvjeta u ljeto i prijatnog je mirisa. Upotreba cvijeta valerijane u kozmetičkoj industriji je počela u 16. vijeku. Valerijana je autohtona biljka u Aziji i Evropi, ali je ima i u Sjevernoj Americi. Ovom biljkom se hrane larve i neke druge vrste leptira i moljaca. Valerijana je poznata pod nazivima odoljen i macina trava. Njen korijen se suši i melje u prah, te ima primjenu u medicini.

Koje su prednosti valerijane za zdravlje?

Ekstrakt iz korijena valerijane se vijekovima koristi za liječenje raznih medicinskih stanja kao što su:

Nesanica: Istraživanja su pokazala da kontinuirana upotreba valerijane može pomoći kod problema sa snom. Međutim, da biste primijetili promjene u svom ciklusu sna, potrebno je više vremena s obzirom da ovaj način liječenja nije efikasan kao liječenje pilulama za spavanje. S druge strane, neki naučnici odbacuju tvrdnje da valerijana može pomoći kod problema sa snom, tvrdeći da je manje efikasna od placeba.

Depresija: Ranija istraživanja su pokazala da valerijana u kombinaciji sa kantarionom može da pomogne u sprečavanju blagih i umjerenih simptoma depresije. Što je doza veća rezultati su bolji.

Menstrualni bol: Iako nema dovoljno dokaza, prehodna istraživanja su pokazala da valerijana može ublažiti bol tokom menstrualnog ciklusa.

Stres: Prema podacima  istraživanja, neki ljudi koji koriste valerijanu kažu da su kod sebe zapazili manje stresa i anksioznosti naročito u socijalnim situacijama. Međutim, druga istraživanja nisu primijetila nikakve promjene.

Nemir: Jedno istraživanje je pokazalo da kombinacija ekstrakta iz korijena valerijane i matičnjaka može smanjiti simptome nemira kod djece mlađe od 12 godina. Međutim, potrebno je uraditi još istaživanja.

Ostale prednosti valerijane su ublažavanje simptoma vezanih za bol u mišićima i zglobovima, migrenske glavobolje, konvulzije, probleme sa varenjem, blago drhtanje, valunge u menopauzi, hronični umor, epilepsiju, itd.

Korijen valerijane ili odoljena /Valeriana officinalis/ 60 grama

Koji su mogući neželjeni efekti valerijane?

Smatra se da je valerijana bezbjedna za većinu ljudi ako se kratko koristi. Klinički je dokazano da je ova biljka bezbjedna sve dok liječenje ne traje duže od mjesec dana. Međutim, još uvijek nije sasvim poznato da li duga upotreba valerijane može izazvati nuspojave. Blage nuspojave koje su prijavili korisnici ove biljke su uzbuđenost, glavobolja, zabrinutost i odsustvo sna. Da biste izbjegli dugoročne nuspojave, smanjite dozu nekoliko nedelja prije nego što je u potpunosti prekinete. Ukoliko ste trudni ili dojite, izbjegavajte upotrebu ove biljke.

Preporučene doze i vrijeme korištenja valerijane

Ako planirate da koristite biljne suplemente, važno je da o tome porazgovaate sa licem koje je stručno za suplemente. Jednostavno pratite uputstva na ambalaži ili poslušajte savjet svog ljekara. Ako imate problema sa nesanicom, oralno uzmite 400-900 mg ekstrakta valerijane 2 sata prije spavanja. U suprotnom, uzimajte kombinaciju od 120 mg ekstrakta valerijane i 80 mg ekstrakta matičnjaka tri puta dnevno tokom jednomjesečnog perioda. Kapsule od valerijane ne bi trebalo žvakaati ili mrviti, već cijele progutati.

Valerijana u suplementima

Upotreba valerijane u suplementima je sve popularnija zbog prednosti koje ova biljka ima za zdravlje. Valerijana u suplementima se namjenski koristi u borbi protiv poremećaja sna, anksioznosti, stresa i lošeg raspoloženja. Ovi suplementi dolaze uz druge važne sastojke poput vitamina i minerala kako bi poboljšali ukupno zdravlje onih koji ih koriste. Uvijek pratite uputstva proizvođača kada koristite ekstrakt iz korijena valerijane ili neke druge dodatke ishrani.

Interakcije valerijane

Ako ste odlučili da koristite valerijanu, izbjegavajte alkohol jer ova kombinacija može da izazove pretjeranu pospanost. Valerijanu ne bi trebalo kombinovati sa lijekovima kao što su ksanaks, sedativi, alegra, nizoral i halcion. Odmah obavijestite svog ljekara ako primijetite neželjene reakcije ili komplikacije poslije upotrebe valerijane.

Zaključak

Iako valerijana djeluje kao sredstvo kojim se mogu liječiti stanja kao što su stres, anksioznost i depresija, trebalo bi je koristiti pažljivo ili pod nadzorom ljekara. Za razliku od tableta za spavanje, upotreba valerijane zahtijeva strpljenje jer se rezultati mogu pojaviti tek poslije 2 nedelje. Ne bi je trebalo kombinovati sa alkoholom ili određenim lijekovima koji mogu da utiču na funkcije mozga. Uvijek se konsultujte sa svojim ljekarom prije nego što počnete koristiti bilo koji suplement, pa i ekstrakt iz korijena valerijane.